پیشروی ایلان ماسک در هوش مصنوعی

آیا هوش مصنوعی می‌تواند به انسان صدمه بزند؟ آیا هوش مصنوعی بعد از تکامل به دشمن پیشرفته انسان‌ها بدل می‌شود؟ آیا هوش مصنوعی نسل انسان‌ها را از روی کره زمین حذف می‌کند؟ این‌ها بخشی از سوالاتی هستند که امروزه با توجه به استفاده بیشتر کمپانی‌ها از هوش مصنوعی به گوش می‌رسد و ترس و دلهره را در هر انسانی به وجود می‌آورد!

در سال ۲۰۱۵ ایلان ماسک (Elon Musk) و سم آلتمن (Sam Altman) برای پایان دادن به این شایعات شرکت OpenAI را با حدود ۱ میلیارد دلار سرمایه اولیه راه‌اندازی کردند. هدف این دو بنیان‌گذار برای راه‌اندازی این شرکت، توسعه هوش مصنوعی بی‌ضرر (friendly AI) و در خدمت بشر بود. بخشی از انگیزه ماسک و التمن این بود که تصور عموم را که برگرفته از چندگانه فیلم سینمایی ترمیناتور و سیستم هوش مصنوعی اسکای نت بود را نسبت به هوش مصنوعی و خدماتی که می‌تواند به بشر بدهد را تغیر دهند.

ایلان ماسک جز دسته‌ای از افراد بود که نسبت به رشد و تکامل هوش مصنوعی دید خوبی نداشت اما او معتقد بود که رشد و تکامل تکنولوژی با هوش مصنوعی گره خورده است پس رویکردی با ۱۸۰ درجه اختلاف را پیش گرفت. ایلان ماسک به جای پاک کردن مسئله با توقف توسعه هوش مصنوعی، به دنبال راه حلی برای کنترل هوش مصنوعی گشت. این بود که جرقه‌های اولیه برای راه‌اندازی شرکت OpenAI در ذهن ایلان و التمن زده شد.

شرکت OpenAI بصورت غیردولتی راه‌اندازی شد تا هوش مصنوعی را طبق چهارچوبی کنترل پذیر، توسعه و در اختیار عموم قرار دهند. با این اوصاف این شرکت هم در رشد هوش مصنوعی خدمت بزرگی کرد و هم کنترل انسان را روی تکنولوژی هوش مصنوعی بیشتر کرد.

راه حل مسئله: ساخت هوش مصنوعی نباید متوقف شود بلکه باید کنترل پذیر باشد!

توسعه هوش مصنوعی و کمک به بشریت یا رقابت!

DeepMind یکی از شرکت‌های پیشرو حوزه هوش مصنوعی در کشور بریتانیا است. این شرکت در سال ۲۰۱۰ توسط دمیس حسابیس (Demis Hassabis) در حوزه توسعه عمیق هوش مصنوعی بنیان‌گذاری شد.

یکی دیگر از اهداف ایلان و التمن برای راه‌‌اندازی OpenAI رقابت با این شرکت بود تا نام OpenAI را به اوج برسانند. ایلان می‌‌‌‌خواهد هروقت و هرکجا که درمورد توسعه هوش مصنوعی صحبت می‌‌‌شود همه نام OpenAI را به یاد بیاورند. رقابت این دو شرکت وقتی بیشتر شد که پروژه AGI را آغاز کردند، پروژه AGI قابلیت این را دارد که در حد ذهن انسان یاد بگیرد و پردازش کند.

هدف این دو شرکت از توسعه این ابزار، کنترل روی جهان نیست بلکه آن‌ها قصد دارند تا با توسعه و ساخت این ابزار از استفاده نابجای آن جلوگیری کنند و بطور برابر در جهان بکار گیرند. بطور ساده‌‌‌‌تر از یک تکنولوژی وحشی که توانایی نابودی نسل انسان را دارد یک ابزار مطیع و کنترل پذیر بسازند.

این تکنولوژی به حدی برای ایلان ماسک اهمیت دارد که طبق بیانیه اعلام کرد:

اگر شرکتی به فناوری AGI دست پیداکند، ما به جای رقابت با آن همکاری خواهیم کرد!

هدف ایلان ماسک از این بیانیه، دفاع از ماهیت شرکت خود است. ماهیتی که بر پایه «ما برای همه ارزش ایجاد می‌کنیم نه برای سهامداران» بنا شده است.

پروژه‌‌‌های دیگر شرکت OpenAI

یکی از بزرگ‌ترین و پرسروصداترین پروژه‌های این شرکت، DALL-E است. این پروژه یک مدل ایجاد شده از شبکه‌های عصبی بوده تا توصیف‌هایی از یه مکان یا شی را به تصویر تبدیل کند.

خیلی وقت‌ها شده در مورد نحوه دیزاین خانه خودتان ایده‌ای داشته باشید که فکر می‌کنید خیلی ایده جالبی است اما به محض انجام آن به این موضوع اعتراف می‌کنید که اصلا خوب نبود! این فناوری این امکان را به شما می‌دهد تا جملات توصیفی از ذهنیت خود را بیان کنید تا خروجی بصورت عکس تحویل بگیرید.

پروژه دیگری که اخیرا رونمایی شده، پروژه ساخت موسیقی به نام JukeBox است. این تکنولوژی هنوز در نسخه‌های اولیه توانایی رقابت با ذهن موسیقی‌‌‌‌دانان را ندارد اما تا این سطح هم پیشرفت خوبی در این حوزه به حساب می‌‌‌آید.

تغییر رویکرد کمپانی

شفافیت، همکاری و عدم نگاه تجاری ۳پایه اصلی شرکت OpenAI بود که تمامی کارمندان و مدیران سعی می‌کردند از شرکت فقط همین ۳فاکتور را نمایش دهند اما فعالیت‌های شرکت چیز دیگری می‌گفت. بطور کلی سیاستی که شرکت در عموم و در پشت درهای بسته در پیش گرفته ۱۸۰درجه با هم اختلاف داشتند.

این ایده‌ها و اظهار‌نظر‌ها درباره انحراف شرکت تا فوریه ۲۰۱۸ در حد حرف و اظهار نظر باقی ماندن تا ایلان ماسک با خروج خود از هیئت مدیره این شرکت به تمامی این شایعه‌ها و اظهار نظرات منفی درباره OpenAI مهر تائید بزند. ایلان بعد از خروج خود اعلام کرده که کمک‌های مالی خود را از این شرکت دریغ نمی‌کند اما دلیل خروج خود را اینگونه بیان کرد که با دیگر اعضای هیئت مدیره بر سر سیاست‌های جاری شرکت توافق ندارد. بعد از این اتفاق بزرگ، سم آلتمن مدیر عاملی OpenAI را برعهده گرفت.

انقلاب بزرگ در OpenAI، چرا ایلان ماسک ناراحت است؟!

زمانی که ایلان ماسک و سم آلتمن اقدام به راه‌اندازی OpenAI کردند، فضای خوبی در حوزه‌‌‌‌ی هوش مصنوعی حاکم نبود. هوش مصنوعی در حال حرکت به سمت انحصاری شدن به دست چندین شرکت بزرگ بود که OpenAI با شروع امیدبخش خود، مانع از انجام این کار شد. زمانی که این شرکت آغاز به کار کرد، تیم بسیار کوچکی داشت که شور و اشتیاق آن‌‌ها برای کمک به حوزه هوش مصنوعی زبان‌زد عام و خاص بود اما اوضاع اینگونه باقی نماند.

بعد از گذشت چندسال عمده سهامداران از روش مدیریتی قالب بر شرکت ناراضی بودند چون OpenAI برعکس تصور سهامداران هیچ نگاهی به بحث تجاری نداشت، این موضوع باعث شده بود تا عمده سهامداران از بازدهی کم این شرکت خوشحال نباشد. این نارضایتی سهامداران باعث فشار بر روی تیم مدیریتی شد تا روش مدیریت سازمانی خود را تغییر داده و توانایی دریافت سرمایه بیشتر را در شرکت داشته باشند. در این برهه زمانی، اولین جرقه‌های انقلاب در OpenAI زده شد. انقلابی که ایلان ماسک به هیچ عنوان از آن راضی نبود!

بعد از خروج ایلان و شروع کار آلتمن در ردیف مدیرعامل، زمینه ورود شرکت‌های بزرگ تکنولوژی برای سرمایه گذاری در OpenAI را فراهم کرد. در سال ۲۰۱۹ انتشار خبر سرمایه گذاری ۱میلیارد دلاری مایکروسافت در OpenAI انقلاب بزرگی در تاریخ این شرکت رقم زد. سرمایه گذاری مایکروسافت در این شرکت به معنای جهت‌گیری، OpenAI به سمت تجاری شدن بود.

یکی دیگر از مفاد این قرارداد، انحصاری شدن ابزار GPT-3 به دست شرکت مایکروسافت بود. این ابزار، یکی از اولین و قدرتمندترین ابزارهای ساخته شده به دست مهندسان OpenAI بود. فناوری GPT-3 در واقع یک مدل زبانی بازگشتی با توانایی یادگیری بود که در مقایسه با ابزارهای هم حوزه خود توانایی ارسال جواب‌های مناسب‌تری داشت.

بعد از عقد این قرارداد ایلان ماسک طی توییتی اعلام کرد:

مایکروسافت، OpenAI را اسیر کرده است!

هدف اصلی ایلان ماسک از راه‌اندازی این شرکت، در اختیار عموم قرار دادن ابزارهایی نظیر GPT-3 بود اما این تصمیم شرکت دقیقا خلاف چیزی بود که باعث شکل‌گیری OpenAI شده بود.